آرتیفکت جابجایی شیمیایی

مقدمه:

این آرتیفکت به 2 دسته تقسیم می شود:

  1. آرتیفکت جابجایی شیمیایی نوع اول
  2. آرتیفکت جابجایی شیمیایی نوع دوم

 

آرتیفکت جابجایی شیمیایی نوع اول:

این آرتیفکت بدلیل اختلاف در محیط شیمیایی بین آب و چربی ایجاد می شود. –» فرکانس چرخش یا فرکانس لارمور پروتون ها در بافت های مختلف باهم کمی تفاوت دارند و همین اختلاف کم منجر به ایجاد آرتیفکت می شود؛ به طور مثال فرکانس چرخش پروتون ها در آب و چربی متفاوت است.

 

مثال: اختلاف فرکانس چرخش پروتون ها در آب و چربی در شدت میدان T5/1 در حدود Hz225 است. اگر اختلاف فرکانس را در شدت میدان T5/0 محاسبه کنیم حدودا HZ75 می شود.

هرچه شدت میدان افزایش پیدا کند، اختلاف فرکانس چرخش پروتون ها در بافت های مختلف بیشتر می شود در نتیجه این آرتیفکت هم افزایش می یابد.

نکته: آرتیفکت شیمیایی نوع اول فقط در سکانس های نوع اسپین اکو(SE) و بیشتر در راستای کدگذاری فرکانس رخ می دهد، بهمین علت این آرتیفکت منجر به جابجایی سیگنال بین چربی و آب در امتداد محور فرکانس می شود.

بعنوان مثال اگر سه ناحیه بصورت زیر را کنار هم داشته باشیم، بعد از تصویرگیری انتظار داریم هر ناحیه سرجای خودش و با مرز مشخص قرار گیرد. ولی چون  میدان گرادیان در سیستم اعمال می شود، هر ناحیه در یک میدان خاص قرار می گیرد.

طبق تصاویر زیر، با توجه به این که در میدان بیشتر، اختلاف فرکانس نیز بیشتر می شود؛ هرچه به سمت میدان بزرگتر پیش می رود، در تصویر چون فرکانس چرخش پروتون های آب بیشتر از چربی است، آب به سمت میدان قوی­تر(راست) و چربی که سیگنال پایین تر دارد به سمت میدان ضعیف­تر(چپ) حرکت می کند، در نتیجه بین این دو یک  Gapایجاد می شود.

Chemical Shift mri artifact

روش های اصلاح:

  • کاهش شدت میدان
  • افزایش پهنای باند(BW)
  • کاهش FOV
  • استفاده از تکنیک حذف چربی(STIR یا Fat Sat)
  • استفاده از تکنیک حذف مایع(FLAIR)
  • کاهش سایز ماتریس و افزایش سایز پیکسل
  • بکارگیری TE بلندتر
  •  

نمونه تصاویر آرتیفکت شیمیایی نوع اول:

chemical shift artifact at border of muscle and fat

Chemical shift artifact between spinal fluid and epidural fat

آرتیفکت جابجایی شیمیایی نوع دوم:

این آرتیفکت در نتیجه اثر مرزی ایجاد میشود. –» در این حالت پروتون های چربی و آب با فرکانس های متفاوتی در صفحه عرضی می چرخند که این اختلاف در میدان 5/1 تسلا 220 هرتز است و اگر TE مقادیر 25/2 و 75/6 و 25/11 و… داشته باشد؛ پروتون های چربی و آب ناهمفاز شده و یک مرز سیاه در اطراف اندام هایی که توسط چربی احاطه شده اند ایجاد می شود.

آرتیفکت شیمیایی نوع دوم، فقط در سکانس های نوع گرادیان اکو(GRE) و بیشتر در راستای کدگذاری فاز رخ می دهد.

نمونه تصاویر آرتیفکت شیمیایی نوع دوم:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

error: تمامی حقوق برای "نوین رادیولوژی" محفوظ است