مقدمه:
FLAIR یا Fluid-Attenuated Inversion Recovery یک تکنیک تصویربرداری در MRI است که برای سرکوب سیگنال مایعات در بدن و بهبود کنتراست بین مایعات و بافت های اطراف استفاده می شود.
فیزیک سکانس FLAIR:
در این روش مشابه سکانس STIR، از یک توالی پالس بازیافت معکوس استفاده می شود و که در این سکانس ها بجای پالس آماده ساز 90 درجه، از پالس آماده ساز 180 درجه استفاده می شود که مغناطش طولی را در جهت مخالف برمی‌گرداند (یعنی اسپین ها 180 درجه برمی‌گردند).
به دنبال آن تاخیری به نام زمان بازیافت (TI) ایجاد می‌شود که طی آن پروتون‌ها می‌توانند مقداری از مغناطش طولی خود را بازیابی کنند.
سپس از یک پالس فرکانس رادیویی 90 درجه برای تحریک پروتون ها استفاده می شود و سیگنال حاصل توسط اسکنر MRI اندازه گیری می شود. از آنجایی که مغناطش مایعات در بافت (مانند مایع مغزی نخاعی) به طور کامل بهبود نیافته است، سیگنال آنها در تصویر حاصل سرکوب می شود و منجر به بهبود کنتراست بین بافت مغز و مایع مغزی نخاعی می شود.
مقدار TI (زمان وارونگی) مورد استفاده در سکانس FLAIR به عواملی مانند شرکت سازنده، قدرت دستگاه MRI و پارامترهای تصویربرداری مورد نظر بستگی دارد. به طور معمول، مقدار TI برای سکانس FLAIR به اندازه کافی تنظیم می شود تا سیگنال CSF را سرکوب کند، در حالی که سیگنال سایر بافت های مورد نظر را حفظ می کند. این مقدار می تواند از حدود 2300 تا 2500 میلی ثانیه در اکثر دستگاه های MRI متغیر باشد.
به طور معمول دو نوع سکانس FLAIR وجود دارد:
T1-Weighted FLAIR: در این نوع FLAIR MRI، کنتراست تصویر عمدتاً از ویژگی های زمان آسایش T1 ناشی می شود. این تصاویر برای نمایش ساختارهایی با محتوای چربی یا پروتئین بالا، مانند غده هیپوفیز، ماده سفید و استخوان قشر مغز مفید است.
T2-Weighted FLAIR: در این نوع FLAIR MRI، کنتراست تصویر در درجه اول به ویژگی های زمان آسایش T2 متکی است. این تصاویر برای نمایش ساختارهایی با محتوای آب بالا مانند CSF، ادم و ضایعات ماده سفید مفید است.
تفاوت اصلی بین T1 FLAIR و T2 FLAIR در نوع کنتراست بافتی است که مدنظر می باشد:
FLAIR با وزن T1 برای تصویربرداری ضایعات با محتوای کم آب مانند کلسیفیکاسیون ها، خونریزی ها یا برخی تومورها مناسب است ولی FLAIR با وزن T2 برای تصویربرداری از ضایعات با محتوای آب بالا، مانند ادم یا فرآیندهای التهابی موثرتر است.
بررسی سکانس T1 FLAIR:
در تصویربرداری T1 FLAIR، یک TR طولانی و یک TE کوتاه همراه با یک پالس اینورژن که سیگنال CSF را سرکوب می کند، استفاده می شود و منجر به تصاویری می شود که ماده خاکستری و سفید مغز را برجسته می کند و نمایش ضایعات کوچک و پاتولوژی های ظریف را افزایش می دهد.
T1 FLAIR به ویژه در تشخیص ضایعات با ماده کنتراست مفید است و نشان داده است که دقت MRI را در تشخیص برخی پاتولوژی های مغزی بهبود می بخشد. در قدرت میدان بالاتر و در MRI 3T به دلیل افزایش نسبت سیگنال به نویز و بهبود کیفیت تصویر، اغلب تصاویر با وزن T1 ترجیح داده می شود.
ظاهر بافت ها در تصاویر سکانس T1 FLAIR:
در تصاویر T1 FLAIR از مغز، بافت‌های مختلف به دلیل زمان‌های آسایش ذاتی T1 و اثرات توالی پالس FLAIR ظاهر متفاوتی از خود نشان می‌دهند.
ماده خاکستری: تیره‌تر از ماده سفید
ماده سفید: روشن تر از ماده خاکستری
مایع مغزی نخاعی (CSF): تیره
رگ های خونی: تیره
استخوان: تیره
عضلات: با شدت سیگنال کم ظاهر می شود.
طناب نخاعی: نخاع به عنوان یک ساختار همگن و با شدت سیگنال کم ظاهر می شود. این به این دلیل است که مایع موجود در نخاع، که به طور معمول سیگنال بالایی تولید می کند، توسط تکنیک FLAIR سرکوب می شود.
بررسی سکانس T2 FLAIR:
در تصویربرداری T2 FLAIR، یک TR طولانی و یک TE طولانی همراه با یک پالس اینورژن که سیگنال مایعات را سرکوب می کند، استفاده می شود و منجر به تصاویری می شود که ضایعات ماده سفید، انفارکت ها و سایر پاتولوژی ها را برجسته می کند و آن را به یک ابزار تشخیصی مفید در تصویربرداری عصبی تبدیل می کند.
ظاهر بافت ها در تصاویر سکانس T2 FLAIR :
ظاهر بافت در FLAIR MRI بسته به نوع بافت و محتوای آب آن متفاوت است. به طور کلی، بافت هایی با محتوای آب بالا، مانند CSF، در MRI FLAIR ، بصورت تیره به نظر می رسند، در حالی که بافت هایی با محتوای آب کمتر، مانند ماده سفید، بصورت روشن به نظر می رسند.
مایع مغزی نخاعی (CSF): تیره
ماده خاکستری: دارای سیگنال بسیار شدید (روشن)
ماده سفید: دارای سیگنال بسیار شدید (روشن)
رباط ها: تیره
عضلات: دارای سیگنال بسیار شدید (روشن)
ادم: روشن
فرآورده های خونی: به دلیل وجود آهن تیره به نظر می رسند.
استخوان: تیره
رگ های خونی: به طور کلی، رگ های خونی در تصاویر FLAIR شدت سیگنال پایینی دارند، مشابه ظاهر آنها در تصاویر با وزن T2.
با این حال، در برخی موارد، رگ‌های خونی ممکن است به دلیل جریان آهسته یا عوامل دیگر، در FLAIR با شدت سیگنال بالا به نظر برسند.
طناب نخاعی: به دلیل سرکوب سیگنال CSF، طناب نخاعی با شدت سیگنال بالا یا روشن به نظر می رسد.
مایع مغزی نخاعی اطراف (CSF) و فضای ساب عنکبوتیه تیره به نظر می رسد و نمایش بهتری از بافت نخاع را فراهم می کند.
