اندیکاسیون:
برای ارزیابی نارسایی قلبی
- ارزیابی عملکرد و اندازه بطن راست و چپ با کمی سازی دقیق
- تعیین علت (کاردیومیوپاتی ایسکمیک در مقابل غیر ایسکمیک)
- وازواسپاسم
برای ارزیابی بیماری ایسکمیک قلب
- ارزیابی قابلیت زنده ماندن قبل از درمان (به عنوان مثال، revascularisation)
- ارزیابی محل و وسعت انفارکتوس
برای ارزیابی توده های قلبی
- برای تعیین مشخصات، وسعت و مقدار تهاجم توده ها
- برای ارزیابی بیماری پریکارد
- پریکاردیت انقباضی
- افیوژن پریکارد
برای ارزیابی کاردیومیوپاتی ها
- کاردیومیوپاتی بطن راست آریتموژنیک
- کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک
- کاردیومیوپاتی های محدود کننده
- کاردیومیوپاتی متسع
- میوکاردیت
برای ارزیابی بیماری دریچه ای
- تشخیص، کمی سازی و اثر سریالی بر عملکرد بطنی
- توده های دریچه
برای ارزیابی بیماری مادرزادی قلب
- شنت های داخل قلب با کمیت کسری شنت
- ارزیابی منشاء عروق کرونر برای ناهنجاری ها
- مورفولوژی قلب و عروق بزرگ
- نظارت بر تشخیص و درمان
برای ارزیابی بیماری های آئورت و عروق بزرگ
- هماتوم داخل دیواره
- آنوریسم آئورت
- دایسکشن آئورت
برای ارزیابی عوارض انفارکتوس میوکارد
- برای ارزیابی عملکرد بطن
- برای ارزیابی آریتمی های دهلیزی
- برای ناهنجاری های عروق کرونر
- تشکیل ترومبوز
- تحقیقات بالینی
- آنوریسم ها
تکنیک انجام MRI قلب:
رایج ترین چالش در MRI قلب، غلبه بر آرتیفکت حرکتی است.
آرتیفکت حرکتی ناشی از قلب و ریه ها به دلیل چرخه قلبی و چرخه تنفسی رخ می دهد.
حرکت تنفسی را می توان با روش حبس نفس یا تکنیک نویگیشن تنفسی از بین برد. با این حال، آرتیفکت ناشی از حرکت قلب تنها با روش ECG gating قابل حذف هستند.
روش ECG gating داده ها را در طول دیاستول و زمانی که قلب در حالت استراحت است به دست می آورد.
کاهش آرتیفکت تنفسی:
متداول ترین تکنیک های مورد استفاده برای از بین بردن آرتیفکت تنفسی شامل: روش حبس نفس و تکنیک نویگیشن تنفسی است.
1. تکنیک نگه داشتن نفس:
اسکن قلب معمولا در بازدم انجام میشود. این به این دلیل است که در طی دم، دیافراگم بیشتر تمایل به حرکت دارد که باعث تغییر در موقعیتهای آناتومیک اعضا میشود. از این رو خیلی مهم است که قبل از انجام اسکن قلب آموزش مناسب جهت نگه داشتن تنفس به بیمار داده شود. بدین صورت که:
- به بیمار آموزش دهید که نفس بکشد، اما نه خیلی عمیق.
- سپس به بیمار دستور دهید تا نفس خود را خالی کند و سپس نفس خود را متوقف کند.
- از بیمار بخواهید که پس از هر اسکن (معمولاً کمتر از 20 ثانیه) به طور طبیعی نفس بکشد.
*مهم است که بیمار در طول هر نفس کشیدن و نفس خالی کردن تقریبا همان میزان هوا را استنشاق و بازدم کند. زیرا موقعیت دیافراگم عامل مهمی در تضمین تکرارپذیری موقعیت آناتومیک است.
2. تکنیک نویگیشن تنفسی(NAVIGATOR TECHNIQUE):
تکنیک Navigator برای بیمارانی که قادر به نگه داشتن تنفس نیستند، استفاده میشود.
کاهش آرتیفکت ناشی از حرکت قلب با روش ECG gating:
آرتیفکت حرکتی قلب را میتوان با استفاده از تریگر ecg حذف کرد که اکوزیشن تصاویر با ریتم قلب متناسب میشود.
این روش به دو صورت تریگر prospective و retrospective انجام میشود.
1- روش رهگیری prospective یا رهگیری آینده نگر:
این تکنیک معمولا برای تصویربرداری قلب، تک اسلایسی و یا چند اسلایسی تک فاز مورد استفاده قرار میگیرد.
تریگر prospective با به دست آوردن تصاویر در زمانی که قلب در حالت استراحت (اواسط دیاستول) است، از ایجاد آرتیفکت حرکتی قلبی جلوگیری می کند.
اکتساب تصویر پس از پیک R و متعاقباً در همان مرحله در هر بازه R-R آغاز می شود. داده های به دست آمده در مراحلی غیر از دوره استراحت قلبی، ممکن است بدلیل آرتیفکت حرکتی تخریب شوند.
2- روش رهگیری retrospective یا رهگیری گذشته نگر:
این روش شامل جمع‌آوری مداوم داده‌ها برای تولید تصاویر از تمام مراحل سیکل قلبی برای ساخت فیلم سینمایی cine از قلب است.
تصاویر از انقباض و انبساط قلب، فیلم تهیه میکند که برای تشخیص اختلالات عملکرد میوکارد و اندازه گیری حفره های قلبی مورد استفاده قرار میگیرد.
در روش تریگر retrospective، پیک‌های R به‌طور خودکار شناسایی میشوند و داده‌ها در یک بازه کامل R-R برای هر پروفایل خاص فضای K به دست می‌آیند.
این فرآیند تا زمانی که تمام پروفایل های فضای K پر شود، تکرار می شود. سپس داده‌های ECG و زمان‌های اکتساب در طول بازسازی برای ایجاد تصاویری از تمام مراحل قلبی و جمع‌آوری اسکن سینمایی از قلب استفاده میشود.
نحوه قرار گیری الکترودها در دستگاه زیمنس(SIEMENS SCANNER):
سنسور بی سیم ECG قابلیت مانیتورینگ 3 الکترود را دارد:
الکترود اول (سفید) را تقریباً 1 سانتی متر سمت چپ زاویه استرنال قرار دهید.
الکترود دوم (سبز)، سوم (قرمز) و چهارم (سیاه) را به شکل مثلث در اطراف نوک پستان قرار دهید.
فاصله بین الکترودها باید تقریباً 5 تا 7 سانتی متر باشد.
سیم های سفید، سبز، قرمز و سیاه را همانطور که در نمودار نشان داده شده است به الکترودهای ECG وصل کنید.
نحوه قرار گیری الکترودها در دستگاه فیلیپس(PHILIPS ) و GE:
سنسور بی سیم VCG دارای قابلیت های مانیتورینگ دوگانه بر اساس 4 الکترود را دارد:
الکترود اول (سبز) را تقریباً 1 سانتی متر سمت چپ xiphoid قرار دهید.
الکترود دوم (سفید) و سوم (قرمز) را به شکل مثلث در اطراف نوک پستان قرار دهید. فاصله بین الکترودها باید تقریباً 15 سانتی متر باشد.
الکترود چهارم (سیاه) را در سمت چپ الکترود بالایی، نزدیک زیر بغل قرار دهید.
سیم های سبز، سفید، قرمز و سیاه را همانطور که در نمودار نشان داده شده است به الکترودهای VCG وصل کنید.
پس از نصب الکترودها؛ در مانیتور بالای دستگاه مقادیری نمایش داده میشود که این مقادیر نشان دهنده میزان کیفیت سیگنال دریافتی است.
تعداد ستاره ها نشان دهنده قدرت مقادیر دریافتی است(5ستاره میزان مطلوبی است)
هشــدارها:
1-از سیگنال ECG برای مانیتورینگ بیمار یا اهداف تشخیصی استفاده نشود. چون الکتروکاردیوگرام بدست آمده در محیط ام ار ای فقط برای تصویربرداری از قلب است.زیرا سیگنال ECG موقعی که بیمار در درون میدان مغناطیسی است تخریب میشود.
2-فقط از الکترودهای ایمن استفاده شود. استفاده از الکترود غیر ایمن باعث سوختگی شدید پوست میشود
3- از تماس کامل الکترودها با پوست اطمینان حاصل شود. اگر الکترودها در تماس کامل با پوست نباشد، ممکن است سوختگی ایجاد کند. زیر الکترود هوا نباشد و موهای اضافی روی بدن نیز تراشیده شوند.
4- از الکترودهای تاریخ گذشته استفاده نکنید چون ممکن است خشک باشند و موجب تماس نامناسب با پوست شوند.
5-الکترودهارا مجدد استفاده نکنید
6- از الکترودهای های بزرگسالان برای اطفال استفاده نکنید چون ممکن است سوختگی ایجاد کند.
7- ماژول باتری ECG را مستقیما روی پوست بیمار قرار ندهید. با استفاده از پد زیر باتری ، آن را از پوست دور کنید.
8-ماژول ECG را نزدیک قلب قرار ندهید چون باعث اعوجاج و ارتیفکت در تصاویر میشود.
آمادگـــی بیمار:
- در موارد با تزریق، بیمار 4 ساعت قبل اسکن ناشتا باشد
- فرم رضایت کتبی گرفته شود
- به وزن بیمار توجه کنید
- تمام اشیا فلزی در آورده شود
- از بیمار بخواهید لباس هایش را در بیاورد و لباس بیمارستان را بپوشد
- آموزش لازم داده شود
- قبل از شروع اسکن دو تا سه بار به بیمار جهت تنفس آموزش دهید.
- موهای محل اتصال الکترود ها تراشیده شود
- منطقه تماس الکترود ها کاملا تمیز شود
- هدفون برای بیمار گذاشته شود
وضعیت قرارگیری بیمار:
بیمار را در وضعیت خوابیده به پشت و Head First قرار دهید.
بیمار را روی کویل ستون فقرات قرار دهید و الکترودهای ECG را همانطور که در بالا مشخص شده و مطابق با دستورالعمل های سازنده وصل کنید.
کیفیت ECG را در صفحه نمایش ECG روی اسکنر بررسی کنید. اگر سیگنال رضایت بخش نیست، محل الکترودها را تغییر دهید
کویل Body یا کویل اختصاصی قلب را روی قفسه سینه قرار دهید
کویل را به طور ایمن با استفاده از تسمه سفت کنید تا از ایجاد آرتیفکت تنفسی جلوگیری کنید.
برای راحتی بیشتر زیر سر و پاها، پد قرار دهید
SPR یا محل سانتر:
محل سانتر(SPR)؛ محل‌سانتر لیزر را وسط قفسه سینه (روی نوک سینه‌ها) قرار دهید.
سکانس های پیشنهادی:
مرحله اول انجام اسکنوگرام یا لوکالیزاتور است. یک اسکن اولیه SSFP در سه پلان (TrueFISP، B-FFE، یا FIESTA) برای برنامه ریزی سکانس ها مورد نیاز است. این لوکالایزرهای سریع single-shot در زمان کمتر از 25 ثانیه گرفته میشوند.
سکانس های پیشنهادی:
trufi_localiser
trufi_localiser_3plane_trigger
haste_20-slice_axial_dark-blood
trufi_2-chamber_localiser
trufi_short-axis_localiser
trufi_4-chamber_localiser
trufi-2d_retro_2-chamber_cine
trufi-2d_retro_4-chamber_cine
trufi-2d_retro_short-axis_cine
Trufi 2D_Retro_3 Chamber_Cine
سکانس های بررسی عملکرد بطن راست(RV):
Trufi 2D_Retro_2 Chamber_Cine
Trufi 2D_Retro_RVOT_Cine
Trufi 2D_Retro_Short Axis_Cine
Trufi 2D_Retro_Axial_Cine
سکانس های بررسی عملکرد دریچه پولموناری:
Trufi 2D_Pulmonary Valve Coronal_Cine
Trufi 2D_Pulmonary Valve Axial_Cine
سکانس های بررسی عملکرد دریچه تریکوسپید:
Trufi 2D_Tricuspid Valve_Cine
Trufi 3d_Aortic Valve Coronal_Cine
Trufi 2D_Aortic Valve Axial_Cine
FL2A SHORT AXIS TAGGING CINE
FL3 AORTA THROUGH- PLANE FLOW
نحوه اجرای پروتکل:
تصاویر لوکولایزر:
لوکالایزر آگزیال را براساس صفحه کرونال برنامه ریزی کنید و بلوک را مطابق شکل در سراسر قفسه سینه قرار دهید. برش ها باید کل قلب را از قوس آئورت تا دیافراگم بپوشانند (معمولاً 3-4 برش).
موقعیت را در دو صفحه دیگر نیز بررسی کنید.
لوکالایزر ساژیتال را براساس صفحه کرونال برنامه ریزی کنید و بلوک را موازی با قفسه سینه قرار دهید. برش ها باید تمام قلب را از راست به چپ در بر گیرند (معمولاً 3-4 برش).
لوکالایزر کرونال را براساس صفحه آگزیال برنامه ریزی کنید و بلوک در سراسر قفسه سینه قرار دهید. برش ها باید کل قلب را از استرنوم تا آئورت سینه ای (معمولاً 3-4 برش) در بر گیرند.
هر سه بلوک باید در مرکز ISO قرار گیرند تا از هرگونه آرتیفکت ناهمگنی میدان جلوگیری شود.
این تصاویر لوکولایزر با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام می شود. اسکن‌ها باید در حین حبس نفس پس از بازدم با یک تریگر ECG برای هر ضربان قلب انجام شود.
سکانس آگزیال DARK OR BIGHT BLOOD:
اسکن های T2 آگزیال را براساس صفحه کرونال برنامه ریزی کنید و بلوک را مستقیماً روی قفسه سینه برنامه ریزی کنید.
یک زاویه مناسب باید در صفحه ساژیتال و عمود بر ستون فقرات قفسه سینه ایجاد شود. تعداد برش ها باید برای پوشاندن قلب از قوس آئورت تا راس کافی باشد (معمولاً 20-18 برش).
اسکن‌ها باید در شرایط حبس تنفسی انجام شوند و تریگرهای ECG برای هر ثانیه ضربان قلب تنظیم شوند.
اسکن آگزیال خون روشن(Axial bright blood) شامل یک تکنیک چندگانه حبس نفس است که با هر حبس نفس، 8 تا 10 برش به دست می‌آید.
لوکالایزر TWO CHAMBER:
لوکالایزر 2 حفره(2-chamber) را براساس صفحه آگزیال برنامه ریزی کنید و بلوک را موازی با سپتوم بین بطنی زاویه دهید.
بلوک موقعیت را به مرکز بطن چپ حرکت دهید و آن را با خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، تراز کنید.
موقعیت را در دو صفحه دیگر بررسی کنید. یک زاویه مناسب در صفحه ساژیتال برای حفظ هم ترازی موازی با سپتوم بین بطنی فراهم کنید.
اسکن‌ها باید در حین بازدم با حبس‌های نفس با یک تنظیم کننده ECG برای هر ضربان قلب انجام شود.
لوکالایزر SHORT AXIS:
لوکالایزر محور کوتاه(short-axis) را با استفاده از نمای 2-chamber به عنوان مرجع برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را عمود بر خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، در اصل عمود بر محور طولانی بطن چپ، جهت دهید.
برای صفحه آگزیال زاویه طوری باشد که عمود بر سپتوم بین بطنی قرار گیرد.
پوشش برش ها به اندازه ای باشد که قلب را از وسط دهلیز چپ تا راس بطن چپ بپوشانند. به طور معمول، 8-10 برش مورد نیاز است.
اسکن‌ها باید در حین بازدم با حبس نفس با یک تنظیم کننده ECG برای هر ضربان قلب انجام شود.
لوکالایزر FOUR CHAMBER:
لوکالایزر 4 حفره(4-chamber) را با استفاده از نمای 2-chamber به عنوان مرجع برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را به موازات خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، زاویه دهید.
موقعیت را در دو صفحه دیگر بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که زاویه مناسبی برای لوکالایزر محور کوتاه(short-axis) تنظیم شده است، و آن را موازی با خط در امتداد راس بطن راست و عضله پاپیلاری قدامی جانبی چپ قرار دهید.
هنگام برنامه ریزی در لوکالایزر محور کوتاه(short-axis)، مراقب باشید که در نمای 4 حفره ای حاصل از آئورت اجتناب کنید.
اسکن‌ها باید در حین بازدم با حبس‌های نفس و با یک تنظیم کننده ECG برای هر ضربان قلب انجام شود.
جدول تنظیم پارامترهای پیشنهادی:
اکنون سکانس های فانکشنال و سینمایی قلب را اجرا میکنیم:
سکانس های بررسی عملکرد بطن چپ(LV):
سکانس سینمایی LEFT TWO CHAMBER CINE:
سکانس سینمای 2 حفره ای را روی لوکالایزر 4 حفره(4-chamber) برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را به موازات سپتوم بین بطنی تراز کنید.
موقعیت بلوک را به سمت مرکز بطن چپ، به موازات خط در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ حرکت دهید.
اطمینان حاصل کنید که لوکالایزر محور کوتاه(short-axis)، در یک زاویه مناسب (موازی با سپتوم بین بطنی) تنظیم شده است.
این اسکن سینمایی 2 حفره ای retrospective با ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام می شود. اسکن‌ها باید با حبس نفس پس از بازدم انجام شود.
سکانس سینمایی FOUR CHAMBER CINE:
سکانس سینمای 4 حفره ای را روی لوکالایزر 2 حفره(2-chamber) برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را به موازات خط ی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که لوکالایزر محور کوتاه(short-axis)، در یک زاویه مناسب (موازی با خط در امتداد راس بطن راست و عضله پاپیلاری قدامی جانبی) تنظیم شده است.
در حین برنامه ریزی در لوکالایزر محور کوتاه(short-axis)، باید مراقب باشید که از آئورت در نمای 4 حفره ای حاصل جلوگیری شود (برای راهنمایی مناسب به نمودار برنامه ریزی زیر مراجعه کنید).
این اسکن سینمایی 4 حفره ای retrospective با ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام می شود. اسکن‌ها باید با حبس نفس پس از بازدم انجام شود.
جدول تنظیم پارامترهای پیشنهادی:
سکانس سینمایی محور کوتاه(SHORT AXIS CINE):
اسکن‌های سینمایی محور کوتاه (short-axis)، را روی نمای سینمایی 2 حفره(2-chamber) برنامه‌ریزی کنید و بلوک برنامه‌ریزی را عمود بر خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ (یعنی عمود بر محور بلند بطن چپ) قرار دارد، زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای سینمایی چهار حفره ای یا four-chamber cine، در یک زاویه مناسب (عمود بر سپتوم بین بطنی) تنظیم شده است.
برش ها باید برای پوشاندن قلب از دریچه میترال تا راس بطن چپ کافی باشد (معمولاً 11-15 برش).
این اسکن‌های سینمایی محور کوتاه retrospective با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و چند حبس نفس انجام میشوند. اسکن‌ها باید در حین بازدم انجام شود و در هر حبس نفس، یک برش گرفته شود.
اسکن‌های سینمای محور کوتاه باید بر روی برش انتهای دیاستول (حداکثر انبساط بطنی) در نمای سینمایی 4 حفره ای و 2 حفره ای برنامه‌ریزی شود.
سکانس سینمایی 3 حفره LVOT یا (LEFT VENTRICULAR OUTFLOW TRACT):
اسکن‌های سینمایی 3 حفره(3-chamber)، را روی لوکولایزر محور کوتاه (short-axis) برنامه‌ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را موازی با خطی که در امتداد مرکز دریچه آئورت و بطن چپ (یعنی عمود بر دیواره خلفی-جانبی بطن چپ ) قرار دارد، زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که لوکولایزر نمای 2 حفره(2-chamber)،در یک زاویه مناسب (موازی با خط در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ) تنظیم شده است.
این اسکن سینمای 3 حفره ای گذشته نگر با ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام می شود. اسکن‌ها باید با حبس نفس پس از بازدم انجام شود.
سکانس سینمایی کرونال LVOT یا (LEFT VENTRICULAR OUTFLOW TRACT CORONAL CINE):
اسکن‌های سینمایی کرونال خروجی بطن چپ(LVOT) را روی اسکن‌های سینمایی 3 حفره(3-chamber) برنامه‌ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را موازی با خطی که در امتداد مرکز دریچه آئورت و آئورت صعودی قرار دارد، تنظیم دهید.
اسکن کرونال LVOT معمولاً فقط در نمای 3 حفره ای برنامه ریزی می شود. اگر در نرم افزار دستگاه، بخش “perpendicular function” وجود دارد، میتوانید از آن برای دستیابی به برنامه ریزی دقیق تر استفاده کنید.
این اسکن سینمایی کرونال خروجی بطن چپ(LVOT) بصورت گذشته نگر و با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام می شود. اسکن‌ها باید با حبس نفس پس از بازدم انجام شود.
سکانس های سینمایی بررسی دریچه ائورت(AORTIC VALVE CINE):
اسکن سینمایی آگزیال دریچه آئورت(aortic valve axial cine) را با استفاده از نمای سینمایی 3 حفره(3-chamber) به عنوان مرجع برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را موازی با حلقه آئورت زاویه دهید.
موقعیت را در تصاویر اسکن کرونال LVOT بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که زاویه به موازات حلقۀ آئورت اعمال شده است.
از سه برش برای اطمینان از پوشش کامل دریچه آئورت در طول مراحل مختلف چرخه قلبی استفاده کنید.
لوکالایزر RIGHT TWO CHAMBER:
لوکالایزر 2 حفره ای سمت راست را براساس لوکالایزر 4 حفره(4-chamber) برنامه ریزی کنید و بلوک را موازی با سپتوم بین بطنی قرار دهید.
موقعیت بلوک را به سمت مرکز بطن راست، موازی با خطی که در امتداد مرکز دریچه سه لتی، دهلیز راست و بطن راست قرار دارد، حرکت دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای لوکولایزر محور کوتاه (short-axis)، در یک زاویه مناسب (موازی با خطی که دریچه ریوی و دهلیز راست را نصف می کند) تنظیم شده است.
اسکن‌ها باید در حین بازدم با حبس‌های نفس با یک گیتینگ ECG برای هر ضربان قلب انجام شود.
سکانس سینمایی RVOT یا (RIGHT VENTRICULAR OUTFLOW TRACT CINE):
تصاویر RVOT را براساس تصاویر Axial bright blood طراحی کنید. بلوک برنامه ریزی را به موازات خطی که تنه ریوی، دریچه های ریوی و دهلیز راست را نصف می کند، زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای لوکالایزر 2 حفره(2-chamber)، در یک زاویه مناسب (موازی با خطی که مجرای خروجی ریوی و دریچه های ریوی را به دو نیم می کند) تنظیم شده است.
این اسکن گذشته نگر با ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام می شود. اسکن‌ها باید با حبس نفس پس از بازدم انجام شود.
سکانس های پس از تزریق(POST CONTRAST CARDIAC IMAGING):
تصویربرداری فوری پس از کنتراست عمدتاً برای تشخیص لخته های خون و تومورهای قلبی انجام می شود.
اسکن ها با استفاده از یک سکانس اینورژن ریکاوری حساس به فاز (PSIR) یا Phase-Sensitive Inversion Recovery با مقدار TI=450 به دست می آیند.
سکانس پس از تزریق PSIR با (TI 450) نمای 2 حفره(2-chamber):
اسکن PSIR پس از کنتراست با نمای 2 حفره را براساس لوکالایزر 4 حفره(4-chamber) برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را موازی با سپتوم بین بطنی زاویه دهید.
موقعیت بلوک را به سمت مرکز بطن چپ، به موازات خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، حرکت دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای لوکولایزر محور کوتاه (short-axis)، در یک زاویه مناسب (موازی با سپتوم بین بطنی) تنظیم شده است.
این اسکن با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام میشود. اسکن‌ها باید در حین بازدم انجام شود و در هر ضربان قلب، یک برش گرفته شود.
سکانس پس از تزریق PSIR با (TI 450) نمای 4 حفره(4-chamber):
اسکن PSIR پس از کنتراست با نمای 4 حفره را براساس لوکالایزر 2 حفره(2-chamber) برنامه ریزی کنید و و بلوک برنامه ریزی را موازی با خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای لوکولایزر محور کوتاه (short-axis)، در یک زاویه مناسب (موازی با خط در امتداد راس بطن راست و عضله پاپیلاری قدامی جانبی) تنظیم شده است. البته مراقب باشید که از نمایش آئورت در نمای 4 حفره ای حاصل جلوگیری شود (لطفاً برای راهنمایی مناسب به نمودار زیر مراجعه کنید).
این اسکن با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام میشود. اسکن‌ها باید در حین بازدم انجام شود و در هر ضربان قلب، یک برش گرفته شود.
جدول تنظیم پارامترهای پیشنهادی:
سکانس پس از تزریق PSIR با (TI 450) نمای 3 حفره(3-chamber):
اسکن PSIR پس از کنتراست با نمای 3 حفره را براساس لوکولایزر محور کوتاه (short-axis) برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را موازی با خط در امتداد مرکز دریچه آئورت و بطن چپ (یعنی عمود بر دیواره بطن چپ خلفی)، زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای لوکالایزر 2 حفره(2-chamber)، در یک زاویه مناسب (موازی با خط در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ) تنظیم شده است.
این اسکن با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام میشود. اسکن‌ها باید در حین بازدم و پس از حبس نفس انجام شوند.
سکانس های تاخیری (8 تا 10 دقیقه پس از تزریق):
سکانس LOOK LOCKER (TI SCOUT):
این تصویر TI متشکل از یک سکانس اینورژن ریکاوری گرادیان اکو با فضای K تقسیم‌بندی شده با نظم مرکزی است که در بیشتر از 2-3 ضربان قلب به دست می‌آید.
این سکانس در دستگاه زیمنس با نام TI SCOUT و در دستگاه GE با نام LOOK LOCKER شناخته میشود.
هر بخش مربوط به یک مقدار TI متفاوت است و هدف از اینکار تعیین مقدار TI بهینه برای سرکوب کردن سیگنال از میوکارد طبیعی است.
تصاویر معمولاً با مقادیر TI از 185 تا 515 میلی‌ثانیه به دست می‌آیند و توسط کارشناس بصورت بصری ارزیابی میشوند. این مقادیر بهینه TI سپس برای اسکن های تاخیری بعدی استفاده می شود.
در تصاویر با مقدار TI بهینه، شدت سیگنال میوکارد طبیعی تقریباً صفر خواهد بود و شدت سیگنال حفره بطن چپ کمتر از ناحیه انفارکتوس خواهد بود.
انتخاب نادرست زمان سرکوب بهینه می‌تواند منجر به کنتراست کمتر شود و ممکن است نمایش ناحیه با اینهنس شدید را کاهش دهد و در نهایت منجر به تخمین کمتر از حد میزان انفارکتوس شود.
سکانس آگزیال LOOK LOCKER (TI SCOUT):
سکانس آگزیال Look-Locker را روی لوکالایزر 4 حفره(4-chamber)، برنامه ریزی کنید. بلوک برنامه ریزی را عمود بر سپتوم بین بطنی زاویه دهید و موقعیت بلوک را به سمت وسط بطن ها حرکت دهید.
موقعیت را در دو صفحه دیگر بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که نمای لوکالایزر 2 حفره(2-chamber)، در یک زاویه مناسب (عمود بر محور بلند بطن چپ) تنظیم شده است.
این اسکن از نوع تصویربرداری اکوپلانار (EPI) بوده و با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام میشود. اسکن‌ها باید در حین بازدم انجام شود و در هر ضربان قلب، یک برش گرفته شود.
سکانس تاخیری PSIR:
سکانس PSIR یک تصویر 2 بعدی SSFP یا single-shot steady-state free precession با آماده سازی اینورژن ریکاوری حساس به فاز است. برای از بین بردن میوکارد طبیعی (معمولاً 250-330 میلی‌ثانیه) باید از یک مقدار TI مناسب، انتخاب شده از سکانس Look-Locker استفاده شود.
این سکانس هم تصاویر مگنتیود(magnitude) و هم تصاویر واقعی را ارائه می دهد.
در میوکارد طبیعی، گادولینیوم در عرض چند دقیقه داخل و خارج می شود. ماده کنتراست به طور معمول در فضای خارج سلولی و همینطور در مناطق انفارکتوس دارای بافت فیبری تجمع می یابد.
با تجمع کنتراست در این فضای خارج سلولی، التهاب یا نفوذ در میوکارد همراه با ادم نیز قابل مشاهده خواهد بود. نواحی با تاخیر در اینهنس شدن، نشان دهنده انفارکتوس یا التهاب است.
سکانس تاخیری PSIR با نمای 2 حفره(2-chamber):
اسکن PSIR با نمای 2 حفره را براساس لوکالایزر 4 حفره(4-chamber) برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه ریزی را موازی با سپتوم بین بطنی زاویه دهید.
موقعیت بلوک را به سمت مرکز بطن چپ، به موازات خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، حرکت دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای لوکولایزر محور کوتاه (short-axis)، در یک زاویه مناسب (موازی با سپتوم بین بطنی) تنظیم شده است.
این اسکن با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام میشود. اسکن‌ها باید در حین بازدم انجام شود و در هر ضربان قلب، یک برش گرفته شود.
توجه: مطمئن شوید که مقدار TI بهینه را در کادر TI بخش پارامترها وارد کرده اید. علاوه بر این، به یاد داشته باشید که چرخه قلب را در بخش گیتینگ قلب ثبت کنید.
سکانس تاخیری PSIR با نمای 4 حفره(4-chamber):
اسکن PSIR با نمای 4 حفره را براساس لوکالایزر 2 حفره(2-chamber) برنامه ریزی کنید و و بلوک برنامه ریزی را موازی با خطی که در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ قرار دارد، زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای لوکولایزر محور کوتاه (short-axis)، در یک زاویه مناسب (موازی با خط در امتداد راس بطن راست و عضله پاپیلاری قدامی جانبی) تنظیم شده است. البته مراقب باشید که از نمایش آئورت در نمای 4 حفره ای حاصل جلوگیری شود (لطفاً برای راهنمایی مناسب به نمودار زیر مراجعه کنید).
این اسکن با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام میشود. اسکن‌ها باید در حین بازدم انجام شود و در هر ضربان قلب، یک برش گرفته شود.
سکانس تاخیری PSIR با نمای محور کوتاه(short-axis):
اسکن PSIR با نمای 4 حفره را براساس نمای سینمایی 2 حفره(2-chamber) برنامه ریزی کنید و بلوک برنامه‌ریزی را عمود بر خط در امتداد مرکز دریچه میترال و راس بطن چپ (یعنی عمود بر محور بلند بطن چپ) زاویه دهید.
اطمینان حاصل کنید که نمای سینمایی 4 حفره(4-chamber) ، در یک زاویه مناسب (عمود بر سپتوم بین بطنی) تنظیم شده است.
برش ها باید برای پوشاندن قلب از دریچه میترال تا راس بطن چپ کافی باشد (معمولاً 12-8 برش).
این اسکن با استفاده از ترکیبی از گیتینگ ECG و حبس نفس انجام میشود. اسکن‌ها باید در حین بازدم انجام شود و در هر ضربان قلب، یک برش گرفته شود.
اسکن‌های سینمای محور کوتاه باید بر روی برش انتهای دیاستول (حداکثر انبساط بطنی) در نمای سینمایی 4 حفره ای و 2 حفره ای برنامه‌ریزی شود.
توجه: مطمئن شوید که مقدار TI بهینه را در کادر TI بخش پارامترها وارد کرده اید. علاوه بر این، به یاد داشته باشید که چرخه قلب را در بخش گیتینگ قلب ثبت کنید. همچنین، دوباره بررسی کنید که تعداد برش ها و ضخامت برش ها را از اسکن های داینامیک محور کوتاه کپی کرده باشید. این مراحل برای رادیولوژیست اجباری است تا توالی های دینامیکی را با توالی های پس از کنتراست مقایسه کند.
آریتمی و تصویربرداری قلبی:
آریتمی(Arrhythmia) یک اختلال در ریتم معمول قلب است. در بیماران مبتلا به آریتمی، قلب خیلی سریع، خیلی آهسته یا با الگوی نامنظم می تپد.
انواع اصلی آریتمی عبارتند از:
فیبریلاسیون دهلیزی (AF یا Atrial fibrillation): شایع ترین نوع آریتمی است که در آن ضربان قلب نامنظم و سریعتر از حد طبیعی است.
تاکی کاردی فوق بطنی(Supraventricular tachycardia): ضربان قلب سریعتر از حد طبیعی و معمولا بین 140 تا 240 ضربه در دقیقه است.
برادی کاردی(Bradycardia): ضربان قلب کندتر از حد طبیعی است.
بلوک قلبی(Heart block): این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که ایمپالس های الکتریکی بین دهلیزها و بطن‌ها مسدود میشود و باعث میشود که قلب کندتر از حد طبیعی بزند.
سندرم سینوس بیمار(Sick sinus syndrome): این وضعیت معمولاً به دلیل آسیب به گره SA رخ می دهد. در این نوع آریتمی، قلب به کندی می‌تپد یا چند ضربه را از دست می‌دهد.
فیبریلاسیون بطنی(Ventricular fibrillation): این نوع آریتمی زمانی اتفاق می‌افتد که فعالیت الکتریکی قلب مختل میشود و باعث ایجاد ریتم قلبی نادر، سریع و نامنظم میشود.
تصحیح آریتمی در تصویربرداری قلب:
تصحیح آریتمی روشی است که سیستم MRI را قادر می‌سازد تا داده‌های ناخواسته را رد کند و در بیمارانی که ریتم قلب نامنظم دارند، به اسکن‌هایی با کیفیت بالا دست یابد.
اصلاح آریتمی به کارشناس اجازه می دهد تا متوسط فاصله R-R و محدوده تحمل مورد انتظار(tolerance range) را وارد سیستم کند. در حین اکتساب داده، اگر پیک R در محدوده پنجره R-R نباشد، داده های به دست آمده رد خواهند شد و سیستم منتظر خواهد ماند تا پیک R بعدی رخ دهد.
