غده هیپوفیز درون سلا تورسیکا قرار دارد، بهمین علت به آن MRI سلا تورسیکا نیز گفته می شود.
اندیکاسیون:
بررسی بیماری های مربوط به عملکرد هیپوفیز (افزایش پرولاکتین، بیماری کوشینگ، آکرومگالی، کم کاری غده هیپوفیز، دیابت بی مزه، آمنوره)، اختلالات مربوط به هیپوتالاموس، نقص در دامنه بینایی (به دلیل اثر فشاری ماکروآدنوم روی کیاسمای اپتیک)، ارزیابی بعد از جراحی آدنوم های هیپوفیز.
تمامی هورمون های هیپوفیز اندیکاسیون MRI دارند و این بیماران داری علائمی مانند ناباروری، آمنوره، ترشح غیر طبیعی شیر از پستان یا قطع آن، شب ادراری یا بی اختیاری ادراری هستند.
وضعیت بیمار:
بیمار در حالت سوپاین و به صورت Head First وارد می شود. سر بیمار بصورت کاملا صاف داخل کویل Head قرار می گیرد.
خط بین مردمکی یا IPL موازی تخت قرار گیرد.
SPR یا محل سانتر:
محل سانتر(SPR)؛ روی پل بینی می باشد.
وسایل مورد نیاز:
کویل مورد استفاده: کویل قفسه ای مغز
در کنار گوشی، از مواد non-magnet مانند پلاستیک های فشرده برای ثابت کردن سر بیمار و از کیسه های شنی برای ثابت کردن اعضا استفاده شود.
همچنین زیر زانو از پدهای گوه ای برای کاهش لوردوز کمر و راحتی بیمار استفاده شود.
سکانس های پیشنهادی:
مرحله اول انجام اسکنوگرام یا لوکالیزاتور است. این مرحله حدود 25 ثانیه طول می کشد، که تصویر به دست آمده ارزش تشخیصی ندارد. این تصویر در سه پلان (آگزیال، کرونال و ساژیتال) به دست می آید.
سکانس های قبل از تزریق:
3 Plane Localizer: Axial , Sagital , Coronal
Axial T2
Sagital T1
Coronal T1
Dynamic Coronal T1
سکانس های بعد از تزریق:
Dynamic Coronal T1
Sagital T1
Coronal T1
نحوه اجرای پروتکل:
سکانس آگزیال:
تصاویر آگزیال را براساس تصاویر ساژیتال تنظیم کنید.
مقاطع باید به موازات AC-PC line (خطی که از ژنو و اسپلنیوم کارپوس کالوزوم می گذرد) قرار گیرند.
پوشش مقاطع باید به قدری باشد که از ورتکس تا سوراخ فورامن مگنوم را بپوشاند.
در تصویر کرونال بررسی کنید تا اگر سر بیمار دارای زاویه باشد، اسلایس ها را کمی بچرخانید تا عمود بر ساقه مغز قرار گیرند.
سکانس کرونال:
از روی تصاویر ساژیتال طرح ریزی می شود و اسلایس ها باید به موازات ساقه هیپوفیز چیده شده و غده هیپوفیز را پوشش دهد بعبارتی از قسمت کلینوئید قدامی تا کلینوئید خلفی را بپوشاند.
در تصویر آگزیال نیز بررسی کنید تا اگر سر بیمار دارای زاویه باشد، اسلایس ها را کمی بچرخانید تا عمود بر خط مرکزی مغز قرار گیرند.
در تصویر تهیه شده باید از کف سینوس اسفنوئید تا لبه فوقانی بطن های طرفی دیده شود.
سکانس ساژیتال:
اسلایس ها به موازات خط میانی مغز(mid-brain) و طوری چیده می شود که لبه های لترال هیپوفیز را بپوشاند، بطوریکه در تصویر تهیه شده از کف سینوس اسفنوئید تا لبه فوقانی بطن های طرفی دیده شود.
در تصویر آگزیال بررسی کنید تا اگر سر بیمار دارای زاویه باشد، اسلایس ها را کمی بچرخانید تا به موازات خط مرکزی مغز قرار گیرند.
تنظیمات پارامترها:
ضخامت اسلایس(Slice Thickness): 2mm
فاصله برش ها(Slice Gap): معمولا به اندازه 20% ضخامت اسلایس درنظر گرفته می شود.
منطقه مورد مطالعه (FOV): 180-200mm
نکته: برای بررسی بهتر میکروآدنوما، باید ضخامت مقطع کوچک انتخاب شود.
( به توده های کوچکتر از 10 میلی متر، میکروآدنوما و به توده های بزرگتر از 10 میلی متر، ماکروآدنوما گفته می شود)
آرتیفکت ها:
آرتیفکت جریان: مربوط به حلقه ویلیس
آرتیفکت الایزینگ: به دلیل استفاده از FOV کوچک
یک قطعه پیش اشباع فضایی را در خلف برای حذف سینوس های وریدی و یکی در پایین برای حذف شریان های ورتبرال و کاروتید قرار داده می شود.
پیشنهادات:
به دلیل نزدیکی سینوس هوایی اسفنوئید به ناحیه سلاتورسیکا، تصویربرداری از هیپوفیز مستعد آرتیفکت های پذیرفتاری مغناطیسی است؛ به همین علت، استفاده از سکانس های اسپین اکو نسبت به سکانس های گرادیان اکو ارجح تر است.
تزریق ماده حاجب در بررسي هیپوفیز:
تزریق بلوس ماده کنتراست با سرعت 2 تا 3 میلی لیتر در ثانیه و در ابتدای سکانس اول انجام می شود و میزان دوز پیشنهادي کنتراست مدیای تزریقی براي بررسي هیپوفیز 0.05 mmol/kgميلي مول به ازاي هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.
- بعد از 20 ثانیه انفاندیبولوم و لوب خلفی هیپوفیز آشکار می شود؛ سپس در ادامه با افزایش تدریجی ماده کنتراست، بعد از گذشت 80 ثانیه پس از تزریق، لوب قدامی هیپوفیز اینهنس می شود.
- با توجه به اینکه بعد از تزریق ماده حاجب، تمامي هیپوفیز همانند میکروآدنوم به تدریج اینهنس(enhance) مي شوند؛ زمان سنجي بعد از تزریق در تشخیص افتراقي بسيار كمك كننده است. معمولا پیک اینهس آدنومای هیپوفیز، 60 تا 200 ثانیه بعد از اینهنس شدن هیپوفیز نرمال می باشد.